Michelle Obama, ja de vrouw van, vertelde in de documentaire ‘becoming Michelle Obama’, hoe ze op enig moment worstelde in haar relatie. Ze had haar carrière als topadvocaat op een lager pitje gezet om meer aandacht te kunnen geven aan haar jonge kinderen én om haar man te steunen in zijn politieke ambitie.
Terwijl haar offers steeds zwaarder begonnen te wegen, leek het alsof haar man alleen nog maar tijd en interesse had in zijn eigen carrière. En, daar waar een vrij uurtje voor Michelle vooral leuk was om even niets te hoeven, was een vrij uurtje voor Barack het moment om even te basketballen met vrienden. “Hallo, en ons gezin dan?”
Met het toenemen van dit ongenoegen besloot Michelle om een relatietherapeut in te schakelen. Samen met Barack nam ze plaats op de sofa, tegenover de therapeut. Barack zat afwachtend naast haar. Rustig en uitgebreid nam Michelle de tijd om de therapeut te vertellen over haar offers en het egocentrische gedrag van haar man. Eenmaal uitgepraat nam ze aan dat de therapeut zich zou wenden tot Barack met de boodschap dat Barack toch eens echt in de spiegel zou moeten kijken om na te denken over zijn rol als partner en vader, en welke verantwoordelijkheden daarbij horen.
Echter, de therapeut wende zich niet tot Barack maar tot Michelle. Doorvragend naar haar ongenoegen. Waarom het haar zo irriteerde? Of haar verwachtingen wel realistisch waren? “Hallo, wat is dit? Ik ben niet het probleem. Het probleem zit hier naast mij!”, reageerde Michelle.
Vele sessies later begreep Michelle dat een heel groot deel van het ‘probleem’ door Michelle zelf opgelost zou dienen te worden. En dat ze onterecht een deel van de verantwoordelijkheid in de schoenen schoof van haar man, terwijl die niet de oplossing voor het probleem was.
In het betoog van de vele ondernemers en leidinggevenden die ik spreek, herken ik dezelfde argumenten en irritaties zoals Michelle Obama ze weergeeft.
“Het lijkt wel alsof ik de enige ben die hier de boel draaiende houdt.” “Ik moet werkelijk om alles vragen als ik iets gedaan wil hebben. Niemand die hier iets uit zichzelf doet.” “Kennelijk heeft niemand door wat ik hier allemaal doe, want anders zouden ze echt wel wat meer respect hebben.”
Als dergelijke opmerkingen op mij afkomen, vraag ik heel voorzichtig (ondernemers zijn heel gevoelig namelijk) hoe het zover heeft kunnen komen. Daarbij leg ik dan graag uit wat het effect is van bepaald gedrag. En dat, hoe klein ook, vele herhalingen van hun eigen kleine gedragingen leidt tot een patroon waarbij het eigen gedrag dus leidt tot het gedrag van de ander. Met als resultaat de eerder opgesomde irritaties. ‘Je oogst wat je zaait’, zou je kunnen zeggen.
In de praktijk kost het een behoorlijk aantal gesprekken om inzichten te verschaffen die zorgen voor het besef dat het eigen gedrag van de ondernemer meer impact heeft op het gedrag en de cultuur in de onderneming dan gedacht. Pas dan, kan gestart worden om te focussen op ander gedrag. Het is net als in een relatie. Misschien wel in die van jou.
